Stadsbeschrijving Gouda van Paulus Doncker

De stadsbeschrijving van Paulus Doncker (1659-1720) en aangevuld door Theodoor van Abbesteech is getranscribeerd en hertaald door vrijwilligers van Gouda op Schrift, werkgroep van de Historische Vereniging Die Goude. Het handschrift bevindt zich in het Streekarchief Midden-Holland te Gouda (Collectie legaat Kemper, 0096. VI 41).

Het handschrift is een origineel. Van Abbesteech heeft in 1703 aan dit handschrift vooraf pagina’s toegevoegd waarin hij ingaat op het ontstaan en de geschiedenis van dit handschrift en verklaart dat dit handschrift van Paulus Doncker is. Dat dit inderdaad zo is, hebben we kunnen verifiëren aan de hand van handschriften uit de Vaticaanse Bibliotheek. We weten namelijk dat Doncker in Rome en in het Vaticaan heeft gewerkt. Hij stond in relatie met Theodorus de Cock, de geheim kamerheer van paus Clemens XI.

Van Abbesteech vergeleek het handschrift met het Memorieboekje (de stadsbeschrijving) van Vereyck en hij vult het hiermee aan in de marges en interlineair. Er is een duidelijk verschil in handschrift, zodat helder is wie wat schreef.

Het manuscript bevat fragmentarische gebeurtenissen betreffende Gouda, onder andere over het protest tegen Alva in verband met de tiende en twintigste penning en alle gevolgen ervan voor Gouda. Ook bevat het een beschrijving van een opvoering door de Goudse rederijkerskamer bij de Vrede van Münster in 1648.