Over Huygens Instituut

Huygens Instituut voor Nederlandse geschiedenis en cultuur

Het Huygens Instituut is het nationale instituut voor onderzoek naar de Nederlandse geschiedenis en cultuur. Wij bestuderen historische bronnen en literaire teksten op innovatieve manieren in een internationaal perspectief. We besteden speciale aandacht aan stemmen die tot nu toe weinig werden gehoord om zo meer recht te doen aan de veelzijdige geschiedenis en cultuur van Nederland.

Wij doen ons onderzoek in samenwerking met partners in binnen- en buitenland. Om gezamenlijk tot nieuwe inzichten te komen, is het noodzakelijk dat mensen niet alleen in Nederland, maar wereldwijd toegang hebben tot onze historische bronnen. Het Huygens Instituut heeft zich daarom ook tot doel gesteld om bronnen digitaal toegankelijk te maken en te houden.

Zowel bij ons onderzoek als bij de ontsluiting van de bronnen maken wij gebruik van innovatieve methoden en technieken (vaak ondersteund door AI, zoals Handwritten Text Recognition-software, computationele tekstanalyse en -vergelijking) en stellen wij nieuwe standaarden voor linked open data. Hiervoor brengen wij experts uit verschillende kennisvelden bij elkaar, bijvoorbeeld uit de geesteswetenschappen, sociale wetenschappen, computerlinguïstiek en informatica.

Door onze internationale en interdisciplinaire samenwerking kan het Huygens Instituut een toonaangevend en modern kennisinstituut voor Nederlandse geschiedenis en cultuur zijn voor geestes- en sociale wetenschappers in binnen- en buitenland.

Op dit moment bestaat het instituut uit zes onderzoeksgroepen. Zij richten zich respectievelijk op politieke cultuur en geschiedenis, levenslopen, computationele literatuurwetenschap, kennis- en kunstpraktijken, digitale edities en de relaties tussen Nederlandse cultuur en identiteit. Instituutsbrede thema’s zijn kennisnetwerken, biografische gegevens, en de omgang met klimaat, het weer en energie.

De afdeling Datamanagement vervult een cruciale rol in de ontsluiting van bronnen. We geven ondersteuning aan data-intensieve onderzoeksprojecten; beheren datasets en online resources; en zien toe op de harmonisering, interoperabiliteit en bruikbaarheid van de gegevensbestanden en digitale tools.

Samen ontwikkelen we instrumenten om historische en culturele data in kaart te brengen en te analyseren. Het Huygens Instituut ontsluit onder andere de resoluties van de Staten-Generaal en grote delen van het archief van de VOC. Daarnaast maakt het de correspondentie toegankelijk van vooraanstaande personen, zoals Johan de Witt en de vrouwen van de stadhouders, en kunstenaars, zoals Piet Mondriaan en Vincent van Gogh.

Meer informatie over het instituut, waaronder de missie, visie en strategie, is hier te lezen.

Het instituut neemt ook een sleutelpositie in in de ontwikkeling van CLARIAH, een duurzame onderzoeksinfrastructuur voor de geestes- en de sociale wetenschappen. Hierin speelt de afdeling Digitale Infrastructuur van het KNAW Humanities Cluster een belangrijke rol.

Het Huygens Instituut richtte in 2016 samen met het Meertens Instituut en het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis het KNAW Humanities Cluster op.

Ontstaansgeschiedenis

De geschiedenis van het instituut gaat terug tot 1902. De Nederlandse regering stelde een commissie om historische bronnen uit te geven: de Commissie van Advies voor ’s Rijks Geschiedkundige Publicatiën (RGP). Sinds 1910 werd de commissie ondersteund door een eigen bureau. Na een aantal tussenstappen werd dit bureau in 1989 als Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING) onderdeel van NWO.

In 1992 ging het Bureau Basisvoorziening Tekstedities samen met een aantal al lange tijd bestaande commissies en mini-instituutjes van de KNAW plus een NWO-project op in het Constantijn Huygens Instituut, een instituut voor tekstedities en intellectuele geschiedenis. In 2005 werd de afdeling Neerlandistiek van het opgeheven Nederlands Instituut voor Wetenschappelijke Informatiediensten (NIWI) aan het instituut toegevoegd en veranderde het zijn naam in Huygens Instituut.

In 2011 werden het ING en het Huygens Instituut samengevoegd tot het Huygens ING. Dat instituut was tussen 2011 en 2016 gevestigd in het gebouw van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Sinds oktober 2016 is het instituut gehuisvest in het Spinhuis in Amsterdam. Vanaf de zomer van 2022 ging het instituut weer verder onder de naam Huygens Instituut voor Nederlandse geschiedenis en cultuur, kortweg Huygens Instituut.

Wetenschapscommissie

De wetenschapscommissie is een door de KNAW benoemde commissie die zowel de directie van het instituut adviseert als de directie van de KNAW. Momenteel bestaat de wetenschapscommissie uit de volgende leden: