Huygens ING start crowdsourcingproject Goetgevonden om oerbron digitaal te ontsluiten
Het Huygens ING start Goetgevonden!, een crowdsourcingproject op VeleHanden.nl. Vrijwilligers kunnen hier helpen om op basis van tienduizenden oude teksten softwareprogramma’s te leren ruim 1 miljoen politieke besluiten van de Staten-Generaal te lezen en doorzoekbaar te maken.
De Resoluties van de Staten-Generaal van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1576-1796) vormen een nog te weinig gebruikte oerbron voor de Nederlandse geschiedenis. Ze bevatten meer dan 1 miljoen politieke besluiten van het centrale bestuursorgaan van de Republiek.
Het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis gaat deze bron in vijf jaar geheel digitaal ontsluiten, met behulp van de nieuwste digitale technieken zoals handschriftherkenning, én de hulp van het publiek. In het project Goetgevonden! op het crowdsourcing-platform Velehanden.nl leren citizen scientists de computer om oude handschriften te lezen. En omgekeerd krijgen deelnemers een ongekend levendige inkijk in de roerige geschiedenis van de jonge Republiek.
NWO kende in 2018 een grote subsidie toe aan het project REPUBLIC (REsolutions PUBLished In Computational environment). In dit project werken historici en data-experts aan de online toegang tot 1 miljoen handgeschreven en gedrukte resoluties. Inmiddels is meer dan een half miljoen pagina’s gedigitaliseerd en de komende jaren worden deze scans omgezet in doorzoekbare tekst en metadata. Daarbij worden de nieuwste digitale technieken ingezet, waaronder kunstmatige intelligentie tools als Handwritten text recognition (HTR) en Named entity regonition (NER). Maar om die tools te trainen zijn mensen nodig.
Crowdsourcingproject Goetgevonden!
In het project Goetgevonden! op Velehanden.nl kunnen geschiedenisliefhebbers meehelpen om 50.000 scans (met 100.000 pagina’s handgeschreven tekst) woord voor woord doorzoekbaar te maken. Deelnemers hoeven niet zelf te transcriberen, maar corrigeren de teksten die het computerprogramma Transkribus al automatisch heeft geproduceerd. Dat is waarschijnlijk genoeg om de computer de rest van de half miljoen pagina’s zelf te laten doen. Na een pilot in de zomer wordt het project nu opengesteld voor leden van buitenaf. Iedereen kan aansluiten, kennis van oud schrift is niet noodzakelijk, dat leert men onderweg.
‘Het is alsof je even mag aanschuiven bij de geheimste besprekingen’, zegt projectleider crowdsourcing Esther van Gelder. Iedereen met een interesse in Nederlandse geschiedenis kan meehelpen.
Resoluties: de besluiten van een nieuwe wereldmacht
Het archief van de oude Staten-Generaal wordt bewaard in het Nationaal Archief. Het beslaat meer dan 1200 meter archiefplank. De ruggengraat wordt gevormd door de resolutieboeken: daarin noteerden klerken alle besluiten die de afgevaardigden van de zeven provinciën dagelijks namen.
De besluiten geven een levendige inkijk in de roerige periode uit de Nederlandse geschiedenis. Ze gaan over buitenlandse politiek, oorlogvoering, overzeese handel en koloniale uitbreiding. Er wordt vergaderd over vredesverdragen en oorlogsverklaringen; opdracht gegeven om oorlogsschepen te bouwen of vestingwerken te verstevigen. Ambassadeurs lopen in en uit en beslechten ruzies of smeden bondgenootschappen. Maar de besluiten gaan ook over allerlei binnenlandse zaken, zoals handel, religie en wetenschap: paspoorten voor in- en uitreizende kooplieden, octrooien voor uitvindingen en de herbestemming van katholieke kloosters.
Over VeleHanden
VeleHanden is een crowdsourcingsplatform van Picturae. Picturae is een Nederlandse onderneming actief in het digitaliseren en ontsluiten van erfgoedcollecties voor musea, archieven en bibliotheken in binnen- en buitenland.
