A Game of Thrones

Het spel der tronen? Orde en Governance in de Nederlandse Republiek en de Zwitserse Confederatie, 1576-1701.

Europese monarchieën en stadsstaten hebben lang tot de verbeelding gesproken. Echter, dit onderzoek leert ons hoe staten binnen federaties hun macht legitimeerden door te kijken naar goed bestuur, orde en veiligheid.

Het voorbestaan van staten hing nauw samen met het legitimeren van goed bestuur met regels die de samenleving moeten beschermen. Belangrijke studies uit de 19e eeuw hebben geleid tot het beeld dat Europese machtsverhoudingen voornamelijk uit een ‘spel van de tronen’ bestond. Daarbij zou het implementeren van beleid een top-down aangelegenheid zijn geweest. Sinds de jaren 1950 wordt dit beeld in twijfel getrokken, maar de focus bleef op monarchieën. In dit onderzoek wordt de focus verlegd door de Zwitserse Republiek en de Nederlandse Republiek te analyseren. Voor de vroegmoderne tijd dienen deze Republieken gezien te worden als federaties met relatief zelfstandige gewesten/ kantons als de inliggende staten. De studie analyseert:

• de regulatie van orde tussen 1576-1701 – temidden van tumulteuze dynastieke Europese oorlogsvoering;
• legitimiteits-debatten tussen federatie↔staat↔stad;
• een trilaterale internationale vergelijking: Holland (Dordrecht), Gelderland (Doesburg) en Bern (Aarau).

Dit onderzoek focust op de oorsprong van governance, en staats- en natievorming binnen federatie-staten. Door de lange termijn ontwikkeling te bestuderen en drie staten onderling met elkaar te vergelijken, alsook het vergelijken met bestaand onderzoek ten aanzien van monarchieën wordt het mogelijk om inzicht te krijgen in:

• onderlinge verbondenheid tussen administrative niveau’s;
• legitimiteitsdebatten;
• beleid en reguleringen, alsook de communicatie van legitimiteit te krijgen.

Vanzelfsprekend was het bereiken van compromissen niet eenvoudig, vanwege het botsen van belangen en privileges. Om governance in succesvolle republieken en de legimering van macht te begrijpen, moet hun oorsprong in de vroegmoderne tijd worden bestudeerd.

Dit project is een NWO-VENI-project dat loopt van 2020 tot 1 december 2023.